Rủi ro

Bữa đi trên đường, thấy mấy đứa nhóc chắc khoảng 12 tuổi đi xe đạp điện băng qua ngã tư không có đèn đỏ. Ta cũng đang băng qua ngã tư đó nên ta mới để ý. Khi đó ta không dám chạy qua mà 2 đứa nhóc chạy băng băng qua. Nhớ tới cái vụ cô bé bị xe tải kia tông năm ngoái mà tới giờ vụ xử vẫn còn đang lùm xùm. 

Ta không sống ở Âu Mỹ nhưng ta từng đi du lịch ở đó, ta thấy mỗi khi có người trờ tới vỉa hè như muốn qua đường thì tài xế thường thắng ngay để nhường đường, cho dù chỗ đó không có kẻ vạch dành cho người đi bộ. Còn ở VN đứng chờ qua đường kiểu đó thì chờ 1 tháng cũng hông qua đường được, chỉ có cách tìm cách băng qua đường giữa dòng xe đông đúc. Đúng là kỹ năng sinh tồn đặc biệt ở xứ này. Người ta không có cảm giác là mình có thể gây ra rủi ro cho những đối tượng dễ bị rủi ro hơn khi xảy ra va chạm. Ví dụ xe hơi/ tải mà tông xe máy/ xe đạp thì rủi ro cho xe máy/ xe đạp lớn hơn. Các loại xe tông người đi bộ thì rủi ro cho người đi bộ lớn hơn. Vậy nên cân nhắc là rủi ro nếu xảy ra thì phía nào sẽ gánh chịu nhiều hơn để có hành động thích hợp. Nhưng mà họ không làm vậy, họ chỉ quan tâm là không sai luật hay lách luật nếu có thể. Một xã hội kém nhân văn có thể nhìn thấy từ những ứng xử như vậy trong xã hội. 

Còn phía đối tượng có độ rủi ro lớn khi xảy ra va chạm họ cũng phải thấy được độ rủi ro lớn của mình để cân nhắc để có hành động thích hợp. Thấy mấy đứa nhóc chạy xe điện như bay ta sợ hết hồn. Còn người đi bộ cũng vậy, đôi khi thấy họ cứ phăng phăng mà đi, không thèm nhìn gì hết, có khi dừng ngay giữa đường mới sợ chớ. Này nhìn vô thấy một xã hội vô pháp. 

Mà ta thấy quy định đi xe đạp trên vỉa hè bị phạt tiền gì đó, đi ở lòng đường thì rủi ro rất lớn, mà không có đường dành cho người đi xe đạp. Này chính sách quản lý vừa kém về mặt thực tế vừa kém nhân văn về mặt đạo đức vì đẩy người đi xe đạp vô thế kẹt và rủi ro. 

Sống ở xứ này đối mặt với vô vàn rủi ro. Rủi ro do nhận thức kém và cả rủi ro do đạo đức kém

Nói linh tinh

Đọc thấy cái tin nhà trắng tuyên bố ông Musk không phải là lãnh đạo DOGE, mà người ta hỏi ổng ai là lãnh đạo DOGE ổng không trả lời luôn. Hông biết thực hư ra sao nhưng thấy mắc cười. Nhớ cái phim gì kia của Hàn quốc, quên tên mất rồi. Bà giám đốc sở cảnh sát thành lập đội điều tra đường dây buôn ma túy nhưng trong sở cảnh sát đó, đám cấp dưới của bà bị sai biểu bởi cấp trên của bà, mà cấp trên của bà bị băng đảng ma túy đó mua chuộc gần hết. Còn người bà tin tưởng đang biệt phái làm nhiệm vụ nơi khác. Cho nên khi thành lập cái đội đó, bà phải lấy 1 con thú nhồi bông tên gì đó cho nó làm đội trưởng, haha. Mấy đứa nhóc coi thì biết ngay tên con thú nhồi bông đó, chớ ta không biết. Ta nghe rồi cũng quên. Đã là đội thì phải có đội trưởng, mà toàn những kẻ không đáng tin cho nên không thể bổ nhiệm ai làm đội trưởng hết. Vậy cho đại con thú nhồi bông cho đúng quy trình, thủ tục. Hoặc là DOGE trực thuộc quản lý của ông Trump hoặc cho 1 robot humanoid làm trưởng ban, cho đúng quy trình thủ tục, có ban bệ là phải có người đứng đầu chịu trách nhiệm, hehe.

Thế nào là ngụy biện

Bữa đọc đâu đó thấy cái tin ở Mỹ 400k trứng gà bị ăn cắp rồi giá trứng lên gì đó, ta phì cười. Sau đó mạng xã hội bàn luận gì đó ta cũng chẳng để ý. Vậy mà sau này có mấy bài báo phân tích trứng gà bị mất cắp nên gây ra thiếu hụt, rồi giá lên gì đó nghe như thiệt. Năm 2023 ở Mỹ gà đẻ tới 110 tỷ cái trứng. Một người ăn trung bình khoảng hơn 280 cái trứng/năm. Dĩ nhiên trứng không chỉ để ăn mà còn dùng trong nhiều việc khác, ví dụ sản xuất vaccine. Tính ra 400k cái trứng đó thì bao nhiêu người nhịn ăn trứng trong 1 ngày. Nhẩm cũng ra. Vậy mà còn hù dọa giá trứng lên. Rồi suy ra giá thực phẩm cũng lên. Này là kiểu mượn gió bẻ măng. Nghe phát sốt tới 40 độ luôn, hehe. Rồi còn suy ra Trump đánh thuế giá thực phẩm tăng lên gì đó. Rồi bao nhiêu người sẽ phải giảm miếng ăn xuống, là những người nghèo. Đó là kiểu ngụy biển lấy thương cảm làm mủi lòng, lợi dụng lòng trắc ẩn. Mục đích là quýnh vô ông Trump, haha. Mấy cái kiểu này quýnh vô ổng giống như quýnh vô bao cát. Cái kiểu ngụy biện lợi dụng lòng trắc ẩn này thấy rất rõ qua cái vụ USAID. Người ta nước mắt cá sấu khóc than nghe thấy thương xót luôn chớ người ta bỏ lơ cái vụ USAID chi tiêu tầm bậy tầm bạ cho nên bị khóa van ngay. Ví dụ ở xứ này chẳng hạn, người ta khóc than là việc rà phá bom mìn sẽ bị ngừng lại, tẩy rửa hoá chất độc hại ở sân bay bị ngừng lại, bịnh nhân HIV/SIDA bị cắt nguồn thuốc gì đó chớ người ta bỏ lơ mấy khoản chi cực kỳ vô lý. Ví dụ như chi 2.5 triệu cho trạm sạc xe điện. Tại sao vô lý? việc bị cúp điện với lý do là thiếu điện hông phải là chuyện hiếm hoi, điện dùng cho sinh hoạt hàng ngày và cho sản xuất còn thiếu thì mắc chi khuyến khích xe điện? Hơn nữa điện xứ này thuộc loại điện dơ (dirty electricity) thì xài xe điện có thực sự giảm ô nhiễm môi trường hơn xài xe xăng không. Cho nên trời biết khoản tiền này chạy đi đâu, không phải hiệu quả mà hậu quả. Hay tiền chi cho hỗ trợ để không đốt rác, thiệt tình chẳng biết cái này làm gì luôn vì chẳng thấy báo chí đưa tin là thay thế biện phát đốt rác thải bằng cái gì. Và còn nhiều thứ dô diên thúi nữa nếu càng móc càng thấy. Vậy thì USAID đáng đưa đi đâu, và mấy ông bà làm ở đó đáng bị xử tội không. Nó chỉ đưa mấy tin linh tinh để lấy thương hại làm mủi lòng để người ta nhào vô công kích. 

Chúc tết đầu năm

Tự nhiên nhớ hồi lâu rồi, cách đâu chắc hơn 20 năm. Mấy người kia kể là mỗi lần cán bộ dân tộc ở tây nguyên ra TW chúc tết là TW thích lắm. Tiếng việt nói lơ lớ nên nghe thích lắm. Chúc trung ương mánh khóe. TW lợn mánh khóe nhiều, đía phương nhỏ mánh khóe ít. Ai ai cung mánh khóe, moi ngươi đêu mánh khóe. 

Life is simple

Bữa gặp mấy đứa bạn, ngồi nói chuyện chút rồi tụi nó chuyển qua đề tài thầy tu đi khất thực kia. Thấy ta hông nói gì, tụi nó hỏi Uyeen có coi không. Ta cười Uyen hông có coi, thầy tu thì thầy cứ tu, tui hông tu thì tui sống cuộc đời bình thường của tui, có gì phải suy nghĩ chi cho mệt vậy kà. Cuộc đời này có nhiều cái khác để quan tâm nên tui hông quan tâm chuyện đó. Nói vậy chứ rồi nghe tụi nó nói chuyện về đoàn tu hành đó, rồi phân tích tùm lum gì đó, ông kia bỏ đoàn cũng có công gì đó, rồi gì gì đó. Ta mắc cười mới xía miệng vô. Mấy người này được cộng sản giáo dục nên thành người cộng sản hết, mà cộng sản nói về tôn giáo thì khỏi cãi đi chi cho tốn cơm. Bạn ta có một đống đứa có chức đi theo đảng. miệng hét ra lửa, nhưng kệ tụi nó, ta cùi bắp mà.  Để tui giải thích cho nghe. Con người ta sinh ra vốn là cá thể tự do, nhưng loài người loại động vật bầy đàn, vậy cho nên tự do người này ắt hẳn sẽ có lúc nào đó xâm phạm tới tới tự do của người người khác cho nên cần có một đống cái gọi là luật và lệ gì đó để điều chỉnh hành vi mỗi người sao cho họ vẫn được tự do nhưng không xâm phạm tới tự do của người khác. Giờ nói về trường hợp cái đoàn đi bộ đi tu tập kia nè. Là một nhóm đang thực hành một hành động tôn giáo, mà không ảnh hưởng tới người khác thì cứ để họ đi, ai thích thì thì đi theo, ai cho gì ăn nấy không sát sinh theo đúng nghĩa luôn, chỉ là ăn đồ thừa, không ăn thì người ta cũng bỏ mà, đói ăn, khát uống, mệt ngủ chỉ là để duy trì cái thân xác là nơi linh hồn cư ngụ, vừa học vừa hành. Ai ngộ tới đâu thì ngộ phụ thuộc vào chính bản thân người đó chớ chẳng có phải là do điều kiện khách quan như cán bộ hay nói, khi mà mọi người cùng ngộ tới một level nào đó thì họ cùng có thể chia sẻ mấy thứ trong đầu với nhau. Ai level cao hơn có thể giúp người level thấp hơn ở mức độ nào đó. Nói level cho nó đời thường chút. Sống chết có số, suy nghĩ lắm chi cho mệt đầu vậy kà. Khi có những cái liên quan tới quản lý công dân một 1 quốc gia nào đó thì cần tuân thủ để khỏi gây lộn xộn cho nơi đó thôi. Vậy chẳng cần quản lý chẳng cần thủ lãnh chăn dắt gì hết. Nếu cần giúp thì ra tay nghĩa hiệp để giúp. Giúp xong thì thôi. Đã giúp mà còn kể công thì đổ sông đổ biển. Ông bà dạy rồi, làm ơn chớ nên nhớ, chịu ơn chớ nên quên. Con người là cá thể tự do mà sao cứ đòi quản lý quài zậy. 

Media thời thổ tả

Thấy cái vụ Musk và Trump khui cái việc USAID chi tiêu tầm bậy tầm bạ tiền của dân Mỹ, ta tò mò không biết người dân Mỹ đóng thuế cảm thấy như thế nào. Những người trung lưu, họ đi máy bay chắc là không dám mua vé hạng thương gia, thậm chí phải chọn hàng không giá rẻ để tiết kiệm trong khi không dám trốn thuế mà có trốn cũng hông được. Dân Mỹ mua hàng bị bụp thuế VAT trên từng món hàng, không kể gìau nghèo miễn mua hàng là nộp VAT rồi. Họ có cảm thấy bị phản bội khi bị cái gọi là nhà nước thu tiền của họ rồi xài phung xài phí như vậy, xài tầm bậy tầm bạ như vậy. Họ đã đặt niềm tin vào chính quyền bằng chính lá phiếu của họ rồi phát hiện rằng chính quyền đã móc túi họ để làm việc sai trái như vậy. Ta chưa đọc được bài báo nào kể mấy cái cảm giác như vậy mà chỉ thấy toàn la lối um sùm là đóng cửa USAID là ảnh hưởng tới toàn thế giới, giống như thiên hạ sẽ chết ngay ngày mai đó. Mà vậy cũng hay, cho mọi người biết là vai trò của Mỹ như thế nào. Trump và chính quyền của ổng đâu phải là thứ vô tâm mà dẹp bỏ hẳn việc hỗ trợ giúp đỡ cho toàn thế giới  mà chỉ là khoá ngay cửa USAID để chặn nguồn tiền thất thoát thêm nữa rồi có biện pháp quản lý và kiểm soát để dòng tiền của người dân đến đúng nơi, đúng chỗ. Thấy tiền chạy ra ào ạt tầm bậy tầm bạ thì phương pháp tốt nhất là khóa ngay két lại. Mấy người lợi dụng USAID để bòn rút tiền để tiêu xài bậy bạ thì hông bị chửi. Đúng là làm ơn mắc oán

Thiệt tình khi ta thấy mấy người mở miệng la um sùm là ảnh hưởng của việc USAID đóng cửa ta thấy mắc cỡ giùm họ luôn. Chính phủ mấy nước đó là loại rác rưởi, ăn cắp, ăn trộm hay sao mà không lo được cho dân chúng xứ nó mà suốt ngày kêu gào Mỹ này Mỹ nọ, rồi chửi Mỹ nếu không xin được. Nếu làm hông được thì xuống đi để người khác lên thay. Còn nếu chẳng có ai có đủ năng lực thì bán luôn cho Mỹ hay chạy qua ôm chân Mỹ làm chư hầu cho Mỹ để được bảo trợ. 

Nhận thức cho đúng thì mới có thể có hành động đúng

Nay mới tình cờ thấy cái tin hơi bị thiu ~ tin cũ quá rồi là sở 4T kia xử phạt mấy người cà khịa rao bán hủ tiếu Vietjet. Ta tò mò coi thử có ai phân tích cái việc xử phạt này có đúng theo kiểu sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật không, thì chẳng đọc được cái gì. Thấy rầu thúi ruột luôn. Dĩ nhiên có nhiều người hiểu nhưng không thấy ai nói để phân tích cho thấy cái vô lý của việc xử phạt này. Mấy người rao bán hủ tiếu giá rẻ kiểu hàng không giá rẻ là 1 chủ thể, hãng hàng không giá rẻ bị cà khịa kia là 1 chủ thể khác, 2 đối tượng này vị trí ngang bằng trong mối quan hệ xã hội, còn sở 4T cũng là 1 chủ thể khác. Mấy người rao bán hủ tiểu kiểu hàng không giá rẻ kia có cà khịa, chọc ghẹo ai đi chăng nữa thì cũng chỉ xâm phạm quyền lợi chính đáng về mặt nào đó của pháp nhân/ cá nhân đó chớ không xâm phạm lợi ích công cộng mà người dân ủy quyền cho nhà nước quản lý cho nên cái sở kia không có quyền xử phạt, mà con mẹ đó phải đệ đơn kiện ra tòa để kiện bên kia. Và tòa xử hay làm trung gian hòa giải gì đó thì tùy hai bên có liên quan. Mà ngay cả nếu cá nhân/ pháp nhân có hành vi hành vi làm tổn hại cơ quan nhà nước hay cái lợi ích công cộng nào đó mà người dân ủy quyền nhà nước quản lý thì tùy trường hợp, có trường hợp nhà nước cũng phải đệ đơn ra toà kiện chớ không phải trường hợp nào cũng có thể tự "xử đẹp" như vậy. Đó là một xã hội văn minh, sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật. Này nó ngồi xổm lên cái gọi là lập pháp - hành pháp - tư pháp độc lập. 

Tóm lại tụi nhóc bây giờ nên và phải thường xuyên lên mấy trang phản động coi để mở mang đầu óc để có nhận thức cho đúng đắn. Còn người lớn thì tùy. You are what you eat. Bò ăn cỏ, cọp ăn thịt, bọ hung ăn cứt, thích ăn gì thì ăn nấy, ăn xong thành thứ nấy. Nhớ chuyện cười sô viết kia. Thằng nhỏ kia viết trong bài tập làm văn là con mèo nhà em có 7 con mèo con, mấy con mèo con này đều là cộng sản. Tới tuần sau nó viết trong bài tập làm văn câu khác là 7 con mèo con của nhà em đi theo tư bản. Thầy giáo hỏi sao tuần trước em viết là mấy con mèo đó đều là cộng sản. Thằng nhóc trả lời, dạ thưa thầy tại vì bây giờ mấy con mèo con đó đã mở mắt rồi. Tuần trước nó mới đẻ nên nó còn nhắm mắt mà.