Nô lệ

Người ta sanh ra ai cũng như ai, chẳng ai có tư tưởng làm nô lệ. Chỉ trong môi trường sống, do quá trình giáo dục của gia đình và xã hội mà người ta trở thành những con người nô lệ. Cái thời chiếm hữu nô lệ man rợ xưa kia tưởng chừng đã qua lâu lắm rồi, nhưng thực tế hiện nay ở một số xứ sở vẫn có hiện diện, chỉ có điều là nô lệ kiểu mới. Các hình thức bóc lột nô lệ tinh vi hơn chứ không hoang dại, mọi rợ như ở thời kỳ chiếm hữu nô lệ,  nhưng dù tinh vi tới cỡ nào cũng là người bóc lột người, cả thể xác và tâm hồn, có bóc lột luôn linh hồn không hén?
Người ta sống và tin rằng được chăn dắt bởi một lớp người khác, cho rằng đó là điều tất nhiên. Và người ta tin rằng con người ta cần phải có người chăn dắt, có những tổ chức, những người đứng ra lo hết cả thảy. Cho nên những người, những nhóm đi lừa bịp người ta để chăn dắt họ muốn tìm cách duy trì vai trò chủ nô của nó nên đã làm đủ mọi cách để nô lệ hóa người ta. Ngay từ lúc mới bập bõm đi học thì người ta đã vội vàng nhét vô đầu cái tư tưởng sống nhờ sự chăn dắt, sáng suốt của những người chủ nô, và thế giới chỉ có môt mô hình đó nên người ta cho là phải, kiểu đó là tất nhiên. Nếu những ai có suy nghĩ chút ít nhìn nhận ra là con người ta sanh ra tự bản thân họ đã là một con người tự do, tự do này có nghĩa là tự do mà không xâm phạm tới cái tự do cuả người khác chứ không phải tự do vô tổ chức, tự do man rợ, thì người ta sẽ bị đóng dấu ngay. Như thời nô lệ dùng miếng sắt nung đỏ đóng lên trán nô lệ để khẳng định chủ sở hữu của những món hàng-người vậy đó. Họ sẽ bị theo dõi nếu bò trốn và bị bắt trả lại, có khi bị giết. Ta đọc thấy vậy chớ ta đâu có sống thời đó đâu mà biết, ta chỉ sống ở cái thời nô lệ hiện đại, quản lý bằng vân tay thôi. Bản chất thì y hệt nhau, chỉ thể hiện khác nhau đôi chút.